18 mei 2024 Amsterdam

Dit jaar gaan we een een keer niet naar Mathijs zijn grafje, maar zijn we in Amsterdam. We zijn hier al een aantal dagen en passen op een hond en huis aan de Prinsengracht. Ook hier in Amsterdam liggen herinneringen aan Mathijs. Niek werkte toentertijd bij de gemeente Amsterdam. Daar zijn Mathijs en Fredrieke een keer op bezoek geweest, zodat ze wisten waar hun papa werkte. En Mathijs wilde wel eens weten of papa als ambtenaar de hele dag “koffiedronk”. Mathijs heeft later nog een doosje geschilderd voor Niek waarop hij de tekst “ambtenarenkoffie” had geverfd. 

Andere mooie herinneringen zijn o.a. een bezoek aan het Tropenmuseum, een theatervoorstelling (de dag erna kregen we slecht nieuws m.b.t. de eerste keer dat hij een recidief had) en een bezoek aan Artis. Maar natuurlijk hebben we ook minder mooie herinneringen aan Amsterdam. Het is ook de plek van het AMC/Emma Kinderziekenhuis waar we bijna vier jaar lang vele uren met Mathijs hebben doorgebracht. 

Zestien jaar geleden waren we op het moment dat ik dit stukje schrijf (10.30 uur) in het Radboudziekenhuis in Nijmegen. Tijdens het familieweekend in Stevensbeek kreeg Mathijs een zware epileptische toeval en werd hij met een ambulance naar het ziekenhuis in Nijmegen gebracht. Fredrieke was die dag op stap met familie, zij gingen naar de Efteling. Op de zondagochtend van dat weekend in 2008 kreeg Mathijs te horen dat hij terug naar het AMC zou worden vervoerd. Dat wilde hij graag, een ‘vertrouwde omgeving’. Mathijs stak zijn duimpje omhoog. Na een rit met de ambulance en na aankomst in het Emma Kinderziekenhuis is hij daar om 16.37 uur overleden. 

In de laatste dagen van zijn leven gebruikte Mathijs vaak zijn duimpje om te communiceren, te moe om te praten. Duimpje ophoog was het teken dat het goed was. Zijn duimafdrukje hebben we laten kopiëren in een sieraad voor mij: een hangertje aan een ketting. Dit sieraad is mij zeer dierbaar en op een dag als deze draag ik dat hangertje uiteraard. 

12 maart 2024

Terwijl ik dit stukje typ kijk ik vanuit ons vakantiehuisje, gelegen aan de afgedamde Maas, uit op het water. Inmiddels schijnt het zonnetje lekker naar binnen en denk ik even terug aan onze fijne zeilbootvakanties met elkaar.

We hebben toen jij leefde veel gevaren met de Vrijheid, een stalen zeilboot van bijna tien meter. Op een gegeven moment kregen we er een klein bijbootje bij, die doopten we de Blijheid. Je hebt erin leren roeien en vond het ook geweldig om samen met papa het bootje als motorbootje te gebruiken. Het buitenboordmotertje draaide dan op volle toeren. Hoe hoger de golven waren, die gemaakt werden als jij even mocht sturen, hoe mooier jij dat vond. Je was zuinig op het bootje en poetste het regelmatig zorgvuldig.

Ik herinner me ook nog een moment op het eilandje de Archipel in de Grevelingen. Daar was het altijd feest, veel kinderen om mee te spelen, krabbetjes vangen vanaf de steiger en in de avond soms een kampvuurtje maken of spelen met de andere kinderen. Op een avond wilde je dat wij met jou mee liepen. Je pakte papa en mama bij de hand en nam ons mee naar een punt van het eiland waar je de ondergaande zon kon zien. Mooi dat je dat als 6-jarige zo bijzonder vond.

Als klein mannetje ging je ook meestal jaarlijks een paar dagen met opa en oma mee op de zeilboot. Genieten en samen met opa, als er een voetbalwedstrijd op tv was, even in een restaurantje bij de haven de voetbalwedstrijd bekijken. En natuurlijk veel te laat in bed :-)  . 

(rechts een door Fredrieke gemaakte foto tijdens haar wintersportvakantie afgelopen december: "Mathijs is er ook bij :-)  )

Dit jaar hebben jouw papa en mama een abonnement genomen bij Zeilen zonder zorgen. Met zo'n abonnement kan je op verschillende plekken in Nederland een dag een zeilboot huren (op de Randmeren, de meren in Friesland en het water in Zeeland, etc). Ik denk dat we op veel plekken zullen komen waar mooie zeilherinneringen liggen van ons als gezin, toen we nog met zijn vieren waren.

Vandaag zou je 26 jaar geworden zijn. Het blijft een bijzondere dag, een dag waarop je extra gemist wordt.

En om in de termen van het zeilen te blijven en waarbij jij met jouw levenslust ondanks jouw ziekte een voorbeeld bent geweest: “De wind van gisteren helpt je niet vooruit, de wind van morgen blijft misschien uit, dus je moet zeilen op de wind van vandaag.”

En dat doen we ook nu we in het vakantiehuisje zitten, genieten van het moment en hopen we dat ook straks met een zeilboot op de Nederlandse wateren te doen.

18 mei 2023

Het jaarlijkse familieweekend van de familie Krouwel hebben we net achter de rug. 15 jaar terug was dit het weekend waarin jij overleden bent. Je was toen al heel, heel ziek en we twijfelden of we wel moesten gaan. Maar voor jou was dat geen vraag: natuurlijk gingen we naar het familieweekend! Je hechtte veel waarde aan het contact met jouw familie: opa, oma, beppe, ooms, tantes en neven en nichtje. 

Met neef Sybren had je een hele hechte band, hij was vijf jaar ouder dan jij en was jouw grote voorbeeld. Wat een feest was het altijd als jullie bij elkaar waren. Juni 1999 ging je voor het eerst logeren bij jouw neef en oom Lieuwe en tante Jenny. Van mijn zus kreeg ik daarna onderstaand logeerverslag:

De Try-out (1999), zondag, 27 juni

De rit naar huis verloopt heel plezierig met twee blije, lachende boys achterin. Knuffie vliegt heen en weer in de auto. Zodra we thuis zijn krijgt Mathijs z'n warme hap. Nu, die krijgt geen kans om koud te worden. Als een vogeltje gaat het bekje steeds open en dicht en het smaakt hem heerlijk. Bij gebrek aan een tafelstoel, wordt de buggy daarvoor gebruikt. Mathijs mag nog even acclimatiseren en rond acht uur gaat hij in 't ledikantje met het nodige ritueel. Zo te zien bevalt het hem er uitstekend, want hij gaat onder zeil en blijft onder zeil tot de volgende ochtend als Sybren ons om kwart over zeven komt vertellen dat Mathijs wakker is. Hij ligt lekker in z'n bedje te keuvelen.

Maandag 28 juni 

Mathijs wordt uit het ledikantje gehesen en verhuisd samen met Sybren en tante Jenny in net grote logeerbed. Mij kijkt hij met grote ogen onderzoekend aan: wie is dit voor een tante? Maar Sybren weet hem al weer gauw aan het lachen te krijgen. Ik kleed me aan, daarna Mathijs, daarna Sybren en dan gaan we naar beneden voor het ontbijt en de pap. Ook dat vliegt erin, tijd om Sybren naar school te brengen. Zijn neefje heeft veel bekijks, ze lijken ook nog op elkaar, vooral omdat ik Mathijs ook zo heb gekapt: scheiding en opzij. Een echt heertje. Hij mag ook even de klas in om Sybren dag te zeggen. Daarna gaan we lopend naar de Spar. Mathijs Ioopt goed en snel mee. In het winkelwagentje zit hij weer hele verhalen af te steken. Daarna naar de zaak en de Frieslandbank in de buggy om geld weg te brengen en retour naar de zaak om het wisselgeld te brengen. Jullie zoon vindt alles best en mooi. Dan gaan we nog even een kledingzaakje in. Ik parkeer Mathijs voor een grote spiegel en hij vindt het best. Daarna hebben we nog wat tijd over en lopen we naar de flat van beppe. Die staat boven al op de uitkijk. Mathijs ziet meteen bekend terrein. Vooral de telefoon weet hij te vinden. Mathijs krijgt een lekker koekje en is in opperbeste stemming en aan de ronde tafel heeft hij hele verhalen. Dan is het tijd om Sybren weer op te halen. De twee zien elkaar en zijn weer onafscheidelijk. Thuis is het tijd voor een boterham. Sybren voert hem en de boterham met honing gaat er bijna helemaal in. Daarna gaat Mathijs naar bed, valt meteen in slaap tot 10 voor 3, mooi op tijd om Sybren mee op te halen. De twee spelen nog even totdat Sybren naar judo moet. Ik ga met Mathijs in de buggy even naar buiten. Af en toe loopt Mathijs zelf een stukje, maar het waait zo hard, dat hij bijna niet tegen de wind in komt. Het is meer stilstaan dan vooruitkomen. Dan maar weer in de buggy. Dat vindt hij kennelijk heerlijk want er wordt een lied ingezet. Als Sybren weer thuis komt spelen ze nog even. Vooral het teletubbieboekje lokt enthousiaste kreten uit. Tijdens het kijken van Sesamstraat krijgt Mathijs zijn rijst, worteltjes en groenteburger. Ook dat gaat er best in. Om 7 uur gaat hij in zijn ledikantje en slaapt hij lekker in.

Dinsdag 29 juni:

Nu kan er meteen een lachje af als ik aan zijn bed verschijn en samen brengen we Sybren naar school. We gaan door naar sportwinkel de Boer, waar hij lekker vrij mag rondlopen. Hij krijgt even een bal te spelen van mij en loopt weer vrolijk door de winkel. Als we weer thuis zijn loopt Mathijs vrolijk rond door het huis en wijst naar het computerspel van Sybren, dat zulke leuke geluiden maakt: “die, die, …..”. Ook het cadeau met de herrie makende knopjes valt goed in de smaak. Daarna wordt Mathijs even in zijn buggy voor een filmpje op de tv geplaatst, zodat ik even onbezorgd iets kan doen. Dan is het al weer tijd om Sybren te halen. Onderweg naar school valt Mathijs bijna in slaap: ho-ho, wakker blijven, je moet je neefje halen en nog eten. Als we bij school zijn loopt hij weer als een kievit op het plein. Thuis wordt er nog even gespeeld. Dan na het eten in bed, totdat je tante je wakker maakt om je naar je lieve pap en mam te brengen in Eernewoude.

Je was een lieve, vrolijke logé. Je komt maar gauw weer eens een nachtje logeren. Sybren zal je missen.

Mathijs 25 jaar

Lieve Mathijs,

De grote vraag voor mij blijft altijd: hoe had jij op deze leeftijd in het leven gestaan? Qua werk, qua wonen, qua vrienden, misschien een vriend(in), etc..?

Als klein jongetje wilde je heel graag, net als de droom van veel andere jongens, profvoetballer worden. Tijdens jouw ziekte bleef je voetballen en merkte je dat dat steeds slechter ging doordat de chemo’s een behoorlijke aanslag op jouw conditie deden. Je bedacht toen dat voetbalreporter ook wel een mooi beroep zou kunnen zijn. Je dacht altijd in mogelijkheden.

Jouw neefje Siem (inmiddels 20 jaar) studeert journalistiek en is als sportverslaggever werkzaam geweest bij de Veenendaalse krant. Hij realiseert waar jij van droomde. Hij zit nu voor zijn stage als journalist in Oeganda, ik had dat ook wel bij jou vinden passen. Jouw neef Bram is inmiddels al volop aan het werk in het bedrijf van zijn vader, en woont al weer een aantal jaren op zichzelf. Jouw neef Sybren woont samen met zijn vriendin in een dorp in Drenthe en werkt in Groningen. Met jouw neven en nichtje heb ik een fijne band, daar ben ik blij mee. Maar soms is het ook confronterend.

En jouw zusje is druk met de studie psychologie, heeft een vriend en is ook al volop aan het werk, zowel bij de Kinderkliniek in Almere als bij het Prinses Máximacentrum in Utrecht. Als ik haar en jouw neven zie en spreek gaat die grote vraag regelmatig door mij heen… Ik kan er alleen maar naar gissen.

Als dit stukje op het weblog wordt geplaatst verblijven papa en mama in Wenen.
Op 21 juni waren we 25 jaar getrouwd. Het zijn van die speciale momenten, waarbij de vanzelfsprekendheid om het te vieren, doordat je als gezin niet meer compleet bent, niet vanzelfsprekend is. Toch hebben we het gevierd. En hoe. Jouw zusje had een prachtige verrassingsdag voor ons georganiseerd: een boottocht met een grote sloep door de grachten van Amsterdam en daarna gezellig dineren bij een leuk restaurant met al onze dierbare vrienden, familie en buren. Het was fantastisch en natuurlijk werd jouw naam ook regelmatig genoemd tijdens die speciale dag. Van het geld dat we hebben gekregen, hebben we een reisje naar Wenen geboekt. Een prachtige stad.

Toen ik dit stukje aan het schrijven was dacht ik: welke landen heeft Mathijs ook al weer gezien, behalve Nederland? Het eerste tripje was naar Engeland, naar vrienden evenals het tweede tripje naar diezelfde vrienden een paar jaar later in Zweden. Op de terugweg zijn we nog een midweek in een vakantiehuisje in Denemarken geweest, waar we Legoland nog bezocht hebben. En ik herinner me nog de grote ronde plakken knäckebröd, zo groot dat Fredrieke deze wel als dienblad wilde gebruiken en jij als schild… wat een leuke vakantie was dat. Tot slot zijn we voorjaar 2007 nog in Gran Canaria geweest. Jij was toen net klaar met de behandeling met de stamceltransplantatie. We verbleven er in een mooi appartement met een zwembad. Toen jij en Fredrieke een souveniertje mochten uitzoeken (jij koos een houten kikkertje, Fredrieke een djembe) vond jij dat ik ook iets uit moest kiezen. De handdoekjes die ik toen gekocht heb heb ik nog steeds ❤️.

Wat kijk ik terug op mooie vakantiemomenten die we als gezin hebben beleefd, ook in Nederland: op camping de Poppe in Markelo, zeilen met de Vrijheid ( jouw favoriete vakanties waren dat), gehuurde vakantiehuisjes, kamperen met de tent op het Erkemederstrandstrand, het chalet op Texel, etc.

Het lied Vandaag van Rob de Nijs vind ik een prachtig lied, en dan vooral de laatste zin: ik zal twee levens leven met jou in mij…

 

18 mei 2022

Lieve Mathijs,

Vandaag is het 14 jaar geleden dat jij in mijn armen overleden bent. 

De begrafenis was 5 dagen later, 23 mei 2008. 

Iedereen die op de begrafenis was, schreef iets moois op een kaart. Afgelopen week heb ik die kaarten allemaal weer eens teruggelezen. Al die woorden, ze blijven raken. 

Hieronder een paar teksten die op de kaarten werden gezet:

Lieve Mathijs,

Grote kanjer. Jouw positivist zijn, ondanks alle ziekte en pijn, heeft ons veel geleerd. Nu mag jij wonen bij Jezus.

Pieter en Martje

Rood, deze kleur zal mij altijd aan Mathijs doen denken: Ajax! 

Gaan voor de dingen die belangrijk zijn voor jezelf, maar ook altijd aan een ander denken. Dat is hoe ik Mathijs altijd zal blijven herinneren. Marjolein Vorkink

Mathijs, het was een feest om jou les te mogen geven! Ik wilde je zelfs nog de cijfers goed leren schrijven. “Mooi niet”, zei je tegen je moeder. En zo gebeurde het (niet). Juf Marijke (Emma KinderZiekenhuis)

Dag lieve Mathijs,

Je bent voor veel mensen een zonnetje! En je blijft schijnen, al ben je hier niet meer!

Fam. De Jong

Dag lieve Mathijs,

Wij zullen jou vreselijk missen. En wij weten zeker dat, als er in de hemel een voetbalteam is, dan word jij hun keeper,

Wouter, Heidi, Amy en David

Lieve Mathijs,

Je was een voorbeeld voor iedereen. Ondanks jouw ziekte bleef je vrolijk, ook in het veld met jouw team van de Buitenhofs.

Ronald en Jeanine van der Mheen

Lieve Mathijs,

Wij zullen je lieve lach en vrolijke koppie nooit vergeten.

Tim, Paula, Ingrid en Jan

Want als je gaat

Dan vieren we jou

Dan missen we jou

Dan herinneren we jou

In alles wie je bent.

Want als je gaat

Dan koesteren we jou

Dan houden we jou

Dan danken we jou

Dat we jou hebben gekend.

(Femke Kuijpers)

❤️❤️❤️

12 maart 2022

Als het Mathijs geboortedag is, denk ik ook altijd even terug aan zijn verjaardagsfeestjes. Mathijs hield enorm van feestjes: gezelligheid, lekker eten en bezoek. Hij nodigde voor zijn kinderfeestje vaak een gemêleerd gezelschap uit: zijn Marokkaanse en Chinese vriendje, een Surinaams klasgenootje, een Ghanese jongen uit zijn voetbalteam en dan nog wat “Hollandse” jongens en meiden. Een multicultureel gebeuren dus 😊.

Vorige maand kwam ik in de trein op weg naar mijn werk in Lelystad zijn Chinese vriendje Vincent van de lagere school tegen. Ik had Vincent jarenlang niet gezien en gesproken, inmiddels is hij een prachtige jongeman van 23 jaar.

Toen Vincent nog jong was (in groep 2/3) en bij ons thuis met Mathijs kwam spelen, vond hij het altijd geweldig om samen met Mathijs en Fredrieke met het theeserviesje van Fredrieke te spelen. Hij vroeg mij dan altijd “Liesbeth, mogen we weer vieze drankjes maken?” Wat hij dan deed? Ik goot altijd wat thee in een kannetje, wat ranja in een ander kannetje, wat koekjes erbij, etc. Vincent vond het vooral leuk om dit allemaal te mixen. De koekjes werden dan lekker zacht in de thee met ranja, het “vieze” drankje.

In ons recente gesprek in de trein richting Lelystad gaf hij aan nu zijn eigen kiosk te zijn gestart, waar hij… allerlei soorten bubble-thee verkoopt. Zo leuk dit, het zelf creëren van drankjes zat er blijkbaar al vroeg in bij Vincent. De kiosk Midori staat midden in Lelystad. Begin deze maand ben ik even bij hem langs ben gegaan. Ik kreeg een heerlijke bubble-thee en ook nog superlekkere cupcakes aangeboden. Echt lief en heeel erg lekker.

Wat een mooie en leuke jongeman is Vincent geworden en natuurlijk denk ik dan ook: waar zou Mathijs nu op zijn 24 ste hebben gestaan in het leven? Wat had ik graag samen met hem even bij de kiosk van Vincent iets lekkers besteld en genuttigd. Ik weet zeker dat hij dit fantastisch had gevonden en slap had gelegen als we het verhaal van de vieze drankjes weer even hadden opgehaald.....

Liesbeth

Begrafenis 23 mei 2008

Toen we juni 2007 hoorden dat Mathijs niet meer beter kon worden wisten we dat we ons moesten gaan voorbereiden op een begrafenis. Toch was dit iets wat ik zo lang mogelijk voor me uit heb geschoven. Daar wil je toch niet aan denken of mee bezig zijn?

We kenden vanuit het AMC een lief en moedig meisje dat leukemie had. Zij overleed een half jaar eerder dan Mathijs. We zijn naar haar begrafenis geweest. Die maakte veel indruk op ons. Haar ouders hadden de uitvaart op een hele mooie manier vorm gegeven, met foto’s en muziek passend bij haar. We hebben toen meteen de naam van de uitvaartverzorger genoteerd (uitvaartorganisatie ”de Wending”).

Mathijs overleed 18 mei 2008, aan het eind van de zondagmiddag in het AMC. Ook al wist je dat hij niet meer beter zou worden, toch kwam zijn overlijden nog onverwacht. We hebben meteen de Wending gebeld, en de uitvaartverzorgster van de Wending was al in ons huis aanwezig toen wij daar laat in de avond aankwamen.

Oom Kees had ons vanuit het AMC in onze auto naar huis gereden. Niek zat voorin en Mathijs lag bij mij op schoot achterin. Thuis gekomen werd Mathijs in zijn bedje gelegd, waar inmiddels een koelelement (onder de lakens) was gelegd. Mathijs werd door mij gewassen en ik heb hem kleding aangetrokken, die hij altijd fijn vond zitten: het Ajax-trainingspak. Een intense, maar ook indrukwekkende ervaring om jouw kind, waarmee je anders gewoon kon praten, zo dichtbij maar ook zo onwerkelijk en zo onbereikbaar bij je te hebben.

Vervolgens zaten wij midden in de nacht met de uitvaartverzorgster globaal onze ideeën over de uitvaart door te nemen. Ook de dominee werd geïnformeerd. Hij was net begonnen aan een week vakantie, maar kwam hiervoor speciaal van vakantie terug (!). De dominee kwam met een voorstel voor een afscheidsdienst, maar wij hadden toch andere wensen. En voor hem was dat geen probleem. Hij heeft de hele dienst aangepast op onze wensen en passend bij Mathijs. Bijvoorbeeld het bijbelverhaal aangepast aan het verhaal over de barmhartige Samaritaan, wat wij bij Mathijs vonden passen. Ook de te zingen liedjes werden gewijzigd. Zelfs voor wat betreft de kaarsen die gebruikt zouden worden hadden we wensen (…) en ook dit was voor dominee Buurma geen probleem. Hij toog gewoon naar de winkel om ons wensenpakket in te willigen. Het werd een afscheidsdienst zoals wij die graag wilden voor Mathijs. Na de kerkdienst gingen wij als stoet naar een steiger aan een water vlakbij de kerk, waar wij rood-witte (uiteraard) ballonnen oplieten. 

Ook de uitvaartverzorgster had hard gewerkt om de uitvaart zo te organiseren, zoals wij dat wensten. Zelf kwam zij met het idee een stuk groene grasmat in vooraan in de kerk, voor de kansel, te leggen. Hier kwam de kist op te staan en konden  alle bloemen neergelegd worden. Wij hadden besloten geen condoleance te houden. De verwachting was dat er heel veel mensen zouden komen. Al die mensen persoonlijk te woord staan zou (voor ons) een uitputtingsslag worden.  En – om dit alles geen urenlang verhaal te laten worden – zouden wij haast moeten maken/onvoldoende tijd hebben om iedereen net even wat langer/persoonlijker te woord te staan. Wij arriveerden daarom pas in de kerk toen iedereen daar al aanwezig was . Na de dienst en het oplaten van de ballonnen zijn we met een klein gezelschap (familie, naaste vrienden) naar Drachten gereden waar Mathijs begraven werd.

Ook dertien jaar later denk je deze dagen toch terug aan zo’n dag. Je staat voor een onmogelijk iets: jouw eigen kind “wegbrengen”. Toch heeft het geholpen dat we het vorm konden geven zoals wij dat graag wilden en vonden passen bij Mathijs en ons. Het is het laatste wat je voor jouw kind kunt doen.

Nu bezoeken we ieder jaar op of rond zijn sterfdag het grafje. Zo ook dit jaar weer.